ခရမ်းချဉ်သီးအရသာကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း
ခရမ်းချဉ်သီးမှာပါဝင်တဲ့ ဖရူးတို့စ် (fructose)သကြားဓာတ်နှင့် စီးထရစ်အက်ဆစ် (citric)အချဉ်ဓာတ်ပါဝင်မှုဟာ ခရမ်းချဉ်သီးရဲ့ အနံ့အရသာကို ယေဘုယျအားဖြင့် ဆက်နွယ်နေပါတယ်။
အကောင်းဆုံး အနံ့အရသာ အရှိဆုံး ပေါင်းစပ်ခြင်းသည် မြင့်မားသောသကြားဓာတ်နှင့် မြင့်မားသော အက်ဆစ်ပါဝင်မှုတို့ဖြစ်ကြပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးတွင်ရှိသော ပုံမှန်ချဉ်ငန်အပိုင်းအခြားမှာ ၄.၀ - ၄.၅ ဖြစ်ပြီး ချဉ်ငန်ဓာတ်နိမ့်လေ အသီးကပိုပြီးချဉ်လေဖြစ်သည်။ ခရမ်းချဉ်သီး၏အရသာကို အနံ့၊ အရသာ၊ အရည်၊ မာကျောမှု၊ စားကောင်းမှု၊ အသားဖွဲ့စည်းပုံ၊ အက်ဆစ်များနှင့် သကြားများအပါအဝင်များစွာသော ဝိသေသလက္ခဏာများကို အဆင့်ခွဲခြားသတ်မှတ်သည့်အရသာစိစစ်သည့်အဖွဲ့က ပုံမှန်အားဖြင့် တိုင်းတာပါတယ်။
အချို့နိုင်ငံများတွင် အသီးအနံ့၏ ပမာဏညွှန်းကိန်းများကို သတ်မှတ်ထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် အနံ့ကို သကြားနှင့် စုစုပေါင်း ဓာတ်ဖိုဆုံးရှုံးသောအက်ဆစ်တို့၏ ဟန်ချက်ညီမှုကို လေ့လာခြင်းအားဖြင့် စိစစ်ပါတယ်။ ပြင်သစ်လူမျိုးများသည် သကြားနှင့် အက်ဆစ်အချိုး ၁၀ နှင့် ရေဓာတ်ဝင်သော စီးထရစ် အက်ဆစ် ၅ ဂရမ်/လီတာ ၏ အက်ဆစ်ပါဝင်မှု ကို ပိုမို နှစ်သက်ကြပါတယ်။
အငွေ့ပျံသော ဒြပ်ပေါင်းများသည်လည်း အနံ့အရသာကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ဤ ဒြပ်ပေါင်း ၁၃၀ ကျော်ကို အမျိုးအစားခွဲခြားသတ်မှတ်ပြီလည်းဖြစ်ပါတယ်။ အရောင်နှင့် အနံ့အကြား တွင် တိုက်ရိုက်ဆက်နွှယ်မှုရှိသောကြောင့် အချို့အငွေ့ပျံသော ဒြပ်ပေါင်းများသည် ကာရိုတီနွိုတ် (carotenoids) ဓာတ်တိုးခြင်းက ဆင်းသက်လာပါတယ်။
ခရမ်းချဉ်သီးများရှိ သကြားအဆင့်များ
ဘရစ်စ် (°Brix) သည် ခရမ်းချဉ် သို့မဟုတ် ခရမ်းချဉ် ထုတ်ကုန်ရှိ စုစုပေါင်း အရည်ပျော်နိုင်သောအခဲ (TSS) ပါဝင်မှုကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ခရမ်းချဉ်သီးများတွင်ရှိတဲ့ အရည်ပျော်နိုင်သောအခဲ (TSS) ဟာ အဓိကအားဖြင့် သကြားများ (ဖရူးတို့စ်) ဖြစ်ကြပါတယ်။ ၂၀ ဘရစ်စ် (°Brix) ရှိသည်ဟု စိစစ် သုံးသပ်ထားသော ခရမ်းချဉ်သီးဖျော်ရည်တွင် ပျော်ဝင်နိုင်သော သကြား ၂၀၀ ဂရမ်/လီတာ ရှိပါတယ်။
ပြုပြင်စီမံခြင်းအတွက် ခရမ်းချဉ်များသည် အနည်းဆုံး ဒီဂရီဘရစ်စ် (°Brix) ၄.၅ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လတ်ဆတ်သော ခရမ်းချဉ်သီးတွေမှည လက်ခံနိုင်သော ဒီဂရီဘရစ်စ် (°Brix) အပိုင်းအခြားဟာ ၃.၅ - ၅.၅ ဖြစ်သည်။ ပြုပြင်စီမံထားသော ထုတ်ကုန်တွေမှာတော့ ပျော်ဝင်နိုင်သောအခဲ(TSS) ပါဝင်မှုကို အလင်းယိုင်မီတာစက်ဖြင့် တိုင်းတာကြပါတယ်။
ခရမ်းချဉ်ထုတ်ကုန်၏ ဘရစ်စ် (°Brix)ကို ပြုပြင်စီမံသူနှင့် ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်တို့က အကြီးအကျယ် ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။
သို့ရာတွင် အချို့ပြုပြင်စီမံသူများသည် ပိုမိုမြင့်မားသော ခရမ်းချဉ်သီးခြောက် ပစ္စည်းများအတွက် ဈေးကောင်းပေးပါတယ်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ပိုမိုသေးငယ်သော ချယ်ရီခရမ်းချဉ်များတွင် ပိုမိုမြင့်မားသော ဘရစ်စ် (brix) အချိုးရှိပြီး လုံးဝန်းသော သို့မဟုတ် အတွေ့ရများသော ခရမ်းချဉ်သီးများထက် ပို၍ချိုပါတယ်။
သီးနှံအာဟာရပေးခြင်းနှင့် ခရမ်းချဉ်သီးအရသာ
နိုက်ထရိုဂျင်
ကယ်လ်စီယမ်နိုက်ထရိတ်အဖြစ် အသုံးပြုသော မြင့်မားသည့် နိုက်ထရိတ် နှုန်းထားသည် ဘရစ်စ် (°Brix) ဖြင့် တိုင်းတာသော စုစုပေါင်း ပျော်ဝင်နိုင်သော အခဲများ၏ အဆင့်ကို တိုးစေပါတယ်။
ဖော့စ်ဖရပ်စ်
ဖော့စ်ဖရပ်စ်သည် ခရမ်းချဉ် ပြုပြင်စီမံခြင်း အရည်အသွေးကို တိုးတက်စေကာ စုစုပေါင်းပျော်ဝင်နိုင်သော အခဲများကို သိသာစွာတိုးစေပါတယ်။
ပိုတက်ဆီယမ်
ပိုတက်စီယမ်သည် ခရမ်းချဉ်သီးအတွင်းက စုစုပေါင်းပျော်ဝင်နိုင်သော အခဲများကိုလည်း တိုးစေသည်။ ပြုပြင်စီမံထားသော ခရမ်းချဉ်သီးထုတ်ကုန်၏ အရည်အသွေးကို တိုးတက်စေသလို အရသာကောင်းလာခြင်းနှင့် လတ်ဆတ်သော ခရမ်းချဉ်သီးများ၏ သိုလှောင်ခြင်းကိုတိုးခြင်း စသော အကျိုးကျေးဇူးများကိုရရှိစေပါတယ်။
ဆာလ်ဖာ
ဆာလ်ဖာသည် အသီး၏ စုစုပေါင်းပျော်ဝင်နိုင်သောအခဲ (TSS) များကို တိုးစေပါတယ်။
ကော့ပါး
ကော့ပါးဓာတ်ချို့တဲ့မြေတွေမှာ ကော့ပါးကို အသုံးပြုပေးခြင်းဟာ အသီး၏ အရည်အသွေးကို တိုးတက်စေပါတယ်။
ခရမ်းချဉ်သီးရှိ အက်ဆစ်ဓာတ်အဆင့်များ
အက်ဆစ်ဓာတ်တိုင်းတာခြင်းကို ချဉ်ငန်ဓာတ် အပိုင်းအခြား ၄ - ၅ ကြားနှင့်အတူ ရိုးရှင်းသည့်မြေချဉ်ငန်ဓာတ် စိစစ်သုံးသပ်ခြင်းတိုင်းတာခြင်းသည် ခရမ်းချဉ်အတွက် ထုံးစံကဲ့သို့ဖြစ်နေပါတယ်။ စုစုပေါင်း ချဉ်ငန်ဓါတ်ကို ဒြပ်နှောခွဲခြားရန်အတွက် ဓာတ်ခွဲခန်း နည်းပညာ သို့မဟုတ် ဝ.၃၅ - ဝ.၄၀/၁၀၀ စီစီ သစ်သီးရည်လိုအပ်သည့် အင်ဇိုင်းဆိုင်ရာ ဓာတ်တုံ့ပြန်မှုဖြင့် တိုင်းတာကြပါတယ်။ အခြားနည်းလမ်းအနေဖြင့် ပြုပြင်စီမံသူများသည် ပေါင်းခံပြီးနောက် စုစုပေါင်း ဓာတ်ဖိုဆုံးရှုံးသော အက်ဆစ်ဓာတ် သို့မဟုတ် အငွေ့ပျံသော အက်ဆစ်ဓာတ်တို့ဖြင့် တိုင်းတာကြပါတယ်။
ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံအတွင်းတွင် ခရမ်းချဉ်သီးအရည်နှင့် ပြင်းအားသည် စီးထရစ် (citric) အက်ဆစ်၏ ဓါတ်ဖိုဆုံးရှုံးသော အက်ဆစ်ဓာတ် ၁၀% အောက် လိုအပ်ပြီး သစ်သီးရည်နှင့် စွပ်ပြုတ်တို့တွင် သင့်တော်သည့် ပိုးသန့်ရန်အတွက် ချဉ်ငန်ဓာတ် ၄.၅ - ၄.၆ လိုအပ်သည်။ သို့ရာတွင် အချို့ စီးထရစ်အက်ဆစ် သို့မဟုတ် ရှောက်သီးဖျော်ရည်တို့၏ အချို့ပုံစံကို စည်သွတ်ဘူးမလုပ်မီ ပေါင်း ထည့်သည်။
ပိုတက်စီယမ်
အပင်တွင် ပိုတက်စီယမ်ဓာတ်များလေလေ အသီး၏ အက်ဆစ်ဓာတ်နှင့် အကျိုးဆက်အဖြစ် အသီး၏အရည်ရွှမ်းမှုကိုလည်း တိုးစေပါတယ်။
ခရမ်းချဉ်အတွက် ယာရာ (Yara) မြေသြဇာများကို အကြံပြုပါသည်။